Stotteren is een spraakstoornis die wordt gekenmerkt door een onvloeiende spraak. Iedere persoon stottert op zijn eigen manier. Grofweg worden de stotters ingedeeld in de volgende soorten:

- Herhalingen (‘’b-b-b-boot’’, ‘’en en en en en toen’’)

- Verlengingen (mmmmmmmmag ik die’’, ‘’ffffffffiets’’)

- Blokkades (‘’i……..ik ben hier’’, wanneer ……..kom je?)

Naast bovengenoemde soorten stotters zien we vaak dat mensen secundaire stottergedragingen hebben, bijvoorbeeld een verstoorde adem, zweten, spanning, meebewegingen in het gezicht of van lichaamsdelen. 

Stotteren kan de communicatie ernstig verstoren. Het kan leiden tot het vermijden van bepaalde klanken of woorden, een gebrek aan zelfvertrouwen en spreekangst. 

Over de oorzaak zijn veel verschillende theorieën beschreven. Vroeger dacht men dat stotteren vooral aangeleerd gedrag was, maar tegenwoordig wordt stotteren gezien als verstoorde timing en coördinatie van de spraakmotorische processen. De samenwerking tussen de hersenen, spieren en zenuwen verloopt hierbij niet helemaal goed, wat gevolgen heeft voor de ademhaling, stemgeving en articulatie. Meer dan 100 (!) spieren moeten een goede beweging maken, met precies de goede kracht en snelheid op het goede moment. Dat vereist een goede timing en coördinatie. Emoties en gedachten rond het spreken, moeheid, spanning en omgevingsfactoren zijn hierop van invloed. Er is meer kans op de ontwikkeling van stotteren als stotteren in de familie voorkomt

In Nederlands stotteren tussen de 150.000 en 200.000 mensen. Het begint meestal bij kinderen tussen de twee en zeven jaar, mag het kan zich ook op latere leeftijd ontwikkelen. Bij 50 tot 80% van de kinderen die hapert, verdwijnt dit vanzelf weer. Bij sommige kinderen verdwijnt het stotteren niet vanzelf. Erfelijkheid speelt een rol, maar ook kan een kind in meer of mindere mate aanleg voor stotteren hebben. Zij zijn namelijk geboren met een minder goede vaardigheid voor timing en coördinatie van de spraak. Spanning en een hoog spreek-/leeftempo zijn de belangrijkste factoren die het stotteren versterken. 

De logopedist zal eerst een intakegesprek houden om de klacht goed in kaart te brengen. Daarna zal er een onderzoek gedaan worden naar het stotteren. Als het probleem in kaart gebracht is wordt er een behandelplan opgesteld. Bij kinderen bestaat de therapie uit directe therapie en indirecte therapie, waarbij ouders/verzorgers bij de behandeling betrokken worden. De nadruk ligt op het verminderen van de spreekdruk, de negatieve sfeer rondom stotteren en spanning. Spanning kan ontstaan wanneer het evenwicht verstoord is tussen wat een kind kan (capaciteiten) en wat er van een kind wordt gevraagd door zijn omgeving of door het kind zelf (eisen). 

Bij adolescenten en volwassenen richt de behandeling zich op de bewustwording van de spraak en het leren omgaan met negatieve emoties, gedachten en reacties rondom het spreken. Wanneer deze factoren niet (meer) zoveel invloed hebben op het stotteren, wordt er een vloeiendheidstraining gegeven. Hierbij werken we toe naar het aanleren van spreektechnieken, adem- en ontspanningsoefeningen om het stotteren te verminderen. 

Wanneer er na een behandeltraject onvoldoende vooruitgang is, kan de logopedist u doorsturen naar een stottertherapeut.