"Voorkomen is beter, want genezen kan niet”

Het beschermen van het gehoor is ontzettend belangrijk, dit blijkt uit meerdere onderzoeken uit de afgelopen jaren (Chesky, 2010). Steeds vaker worden jongeren al op jonge leeftijd geconfronteerd met gehoorbeschadiging. Dit kan veroorzaakt worden door een (langdurige) blootstelling aan te hard geluid; lawaai door bijvoorbeeld een koptelefoon die te hard staat, muziek in clubs of concerten.

Gehoorbeschadiging begint vaak met een piep, doffe suis of tijdelijk gehoorverlies. Na een paar uur lijkt dit ook weer voorbij te zijn. Dit is echter niet zo. Er kan namelijk wel verborgen gehoorverlies aanwezig zijn. Dit komt door de haarcellen in het slakkenhuis die langzaam afbreken. De functie van deze haarcellen is het doorgeven van informatie door trillingen die via de gehoorbeentjes terecht komen in het slakkenhuis. Wanneer deze haartjes afgebroken zijn, herstellen ze niet meer. De trillingen komen minder goed door en de gehoorbeschadiging neemt dus toe. Een ding is zeker: langdurige blootstelling aan hard lawaai en muziek heeft onherroepelijk schade tot gevolg.

Het kan worden vergeleken met blootstelling aan de zon: Even in de zon is niet schadelijk, maar veelvuldig te lang in de zon wel. Regelmatig verbranden kan zelfs zeer grote schade hebben voor de huid op lange termijn. Dat geldt voor het oor ook.

Maar… wat heeft gehoorbescherming te maken met logopedie?

Een goed gehoor is belangrijk bij het voeren van een gesprek, het kunnen luisteren en ook voor het controleren en inzetten van een vaste steminzet. Bij langdurige blootstelling aan te hard omgevingsgeluid tijdens het praten met een ander, wordt de stem vaak veel harder en hoger ingezet dan dat het eigenlijk aan kan. Het foutief inzetten van de stem zorgt voor overmatige stembelasting en kan zich uiteindelijk zelfs uiten in een stemstoornis.

Dit kan bijvoorbeeld komen door te spreken op onaangepaste luidheid, waarbij we toch proberen om ons zelf te kunnen horen, het spreken voor grote groepen zonder versterking, spreken met hoge en gespannen ademhaling, maar ook bij het spreken met veel omgevingslawaai wordt er vaak druk gezet op de stembanden, waarbij er soms op een andere toonhoogte wordt gesproken dan natuurlijk is. Hierdoor worden de spieren in de larynx (strottenhoofd) vermoeid, belast en de stembanden geïrriteerd. De spieren in de larynx kunnen de energie die nodig is voor het luid praten niet goed volhouden. Het ‘letsel’ wordt vaak te laat gevoeld, omdat overbelasting zich niet bij iedereen direct resulteert in pijn en de ernst er niet direct van wordt ingezien. Sommige personen ervaren bij overmatige stembelasting een pijnlijk gevoel in het keelgebied, vermoeidheid en soms zelfs heesheid of zelfs afonie.

Je kunt bewuster om gaan met de impact van geluid op de oren en stem, door oordoppen met filters te dragen. Deze oordoppen kun je op maat laten maken. Ze behouden de kwaliteit van het geluid, maar dempen enkel de decibel om de oren te beschermen. Dit komt doordat de oordoppen de gehoorgang volledig afsluiten. Door de filters in de oordoppen wordt het omgevingsgeluid wat zachter, maar kun je degene naast je goed verstaan. Als de gesprekspartner ook oordoppen in heeft is het daarom ook niet nodig om de stem te verheffen. Hierdoor wordt de stembelasting verminderd of zelfs voorkomen. Dit zorgt ervoor dat de oren beschermd zijn en de heesheid minder snel aanwezig is of zelfs voorkomen kan worden.