Als logopedisten behandelen we kinderen (en volwassenen) met taalproblemen. Taalproblemen kunnen tot uiting komen in verschillende onderdelen binnen de taal, bijvoorbeeld in de zinsbouw of de woordenschat. (taal)Pragmatiek is ook een onderdeel binnen de taal. Kinderen die moeite hebben pragmatiek hebben problemen om de taal aan te passen aan de gesprekspartner, de sociale context en de situatie. Als je moeite hebt om een samenhangend en logisch verhaal te vertellen, rekening te houden met de voorkennis van je gesprekspartner, duidelijke vragen te stellen, aan te voelen wanneer het jouw beurt is om te spreken of bij het onderwerp van gesprek te blijven, dan is communicatie met anderen een sociale uitdaging. Veel kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben problemen met de pragmatiek.  

Communicatie 

Kinderen met een pragmatische problemen missen vaak het doel of de functie van communicatie. Ze begrijpen bijvoorbeeld de functie niet van iemand begroeten, oogcontact maken of iemand bedanken. Deze kinderen kunnen moeite hebben met letterlijk en figuurlijk taalgebruik waardoor humor of ironie niet altijd begrepen wordt of spreekwoorden heel letterlijk worden opgevat. Ook kunnen deze kinderen moeite hebben met het begrijpen en/of het zelf toepassen van non-verbale uitingen, zoals gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal of de toon waarop dingen gezegd worden. 

Gespreksvaardigheden 

Een gesprek voeren met een ander doe je door aan te voelen wanneer je moet luisteren, vragen kan stellen of zelf mag vertellen. Kinderen met pragmatische problemen hebben moeite met de regels voor beurtwisseling, het luisteren naar een ander, het stellen van (passende) vragen en het afstemmen van hun eigen verhaal op de voorkennis, gevoelens en gedachten van de gesprekspartner. Het kind geeft overbodige informatie, valt in herhaling, maakt niet-passende opmerkingen of maakt grappen die niet bij de situatie passen. Het kind vindt het lastig om op passende manieren (bijv. knikken, ‘’ja’’ of ‘’hmm’’) het gespreksonderwerp voort te zetten. 

Verhaalopbouw 

Pragmatische problemen uiten zich ook in het vertellen van een verhaal. De verhalen zijn veel te kort, veel te lang of missen een duidelijke opbouw (begin, midden, einde). Binnen het verhaal wordt van de hak op de tak gesprongen of ontbreekt de rode draad van het verhaal; er word dingen vertelt die niet bij het verhaal passen. 

Problemen op het gebied van de pragmatiek hebben hun weerslag op de sociale, emotionele en communicatieve ontwikkeling. Als logopedisten onderzoeken en behandelen we problemen in de pragmatiek. Twijfel je over de pragmatiek van je kind of heb je vragen, neem gerust contact op met de praktijk voor meer informatie.